Məsələn, bu mətni oxuduqca düşüncənizin iki səviyyəsini görə bilərsiniz.
Beyninizin bir hissəsi mətndəki məlumat üzərində cəmləşib, yəni siz məlumatı başa düşməyə və birləşdirməyə çalışırsınız. Bundan əlavə, başqa səviyyədə qiymətləndirici fikirləriniz ola bilər. Bu fikirlərə avtomatik fikirlər deyilir və onlar düşüncə və ya mülahizə nəticəsində yaranan fikirlər deyil. Əksinə, bu fikirlər kortəbii şəkildə yaranır və tez-tez olduqca sürətli və tez-tez olur. Bəzən bu fikirlərdən xəbərdar ola bilərsiniz; sonra gələn emosiya və ya davranışı daha çox hiss edirsiniz.
Düşüncələrinizdən xəbərdar olsanız belə, çox güman ki, onları tənqidsiz qəbul edəcəksiniz, doğru olduğuna inanacaqsınız. Onları sorğu-suala tutmağı ağlınıza belə gətirmirsiniz. Digər tərəfdən, öz dəyişikliklərinizə, əslində emosiyalarınıza, davranışlarınıza və/və ya fiziologiyanıza diqqət yetirməklə avtomatik düşüncələrinizi müəyyənləşdirməyi öyrənə bilərsiniz. Özünüzdən soruşun
"Hazırda aşağıdakı hallarda ağlınıza nə gəlir?"