0.00.0. Kuberâ (ءاربك) El-Kebir, Allah’ın sıfatıdır. Yâni “büyük”, “azametli”, “yücelik sahibi” demektir. 000 Kâtâde, Kur’ân’da ifade edilen “kuberâ”dan kastın “re- isler” olduğunu söyler. 000 Toplumun büyükleri, yaşlıları anlamına da gelir. 000 Allah Teâlâ, kendi emirlerine, gerçeklere karşı büyük- lenenleri yermekte ve başta İblis olmak üzere bu ismi farklı vecihleriyle Kur’ân’da bildirmektedir: “İstekbera”, “tekeb- bür”, “kibr”, “kuberâ” şeklinde çeşitli sığalarla hep olum- suz anlamda kullanılmaktadır. Bu kelimeler, kendilerini be- ğenenlerin halini ifade etmektedir. 000 Taberî, bunların ibadeti ve ulûhiyeti kabullenmeyenler olduğunu söyler. 000 Kur’ân-ı Kerîm’de âyetlerin genelinde, Allah’ın emirlerinden büyük- lük taslayıp yüz çevirenlerin, kâfir ve cehennemlik olacakları bildirilmektedir. “Rabbiniz şöyle buyurdu: Bana dua edin, kabul edeyim. Çünkü bana ibadeti bırakıp büyüklük tas- layanlar aşağılanarak cehenneme gireceklerdir.”000 “Kuberâ”dan olup, kibir vasfıyla ilk kâfir olan ve Allah’ın huzurundan kovulan İblis olmuştur. Onunla ilgili Allah, “Yalnız İblis secde etmedi. O büyüklük tasladı ve kâfirlerden oldu.”000 buyurmaktadır. Büyüklük taslamak kibri doğurur. Kibir, kendi gerçek- lerini ve diğer bütün gerçekleri dışlamaya götürür. Bu vasfa sahip kimselere itaat etmek, yoldan çıkmaya ve bir toplumun helâk olmasına sebep olur: “Bir kenti yok etmek istersek (elçimizle) oranın ileri gelenlerine emirlerimizi ulaştırırız; onlar, orada yoldan çıkarlar ve cezanın şartları olgunlaşır. Sonra orayı taru- mar ederiz.”000 Hayatlarını büyüklerine uyarak geçirenler ahirette karşı- laştıklarında birbirlerine şöyle diyeceklerdir: “Ahirette hepsi Allah’ın huzuruna çıkarılırlar. Za- yıflar, kendini büyük görenlere derler ki, ‘Biz size uyan kimseleriz; Allah’ın herhangi bir azabından bizi kurta- rabilirsiniz değil mi?’ Onlar şöyle derler: Allah bizi yola getirseydi biz de sizi yola getirirdik. Artık sızlansak da bir, katlansak da, bizim için kurtuluş yoktur.”000 Bu âyetlerde, kendilerine gelen hakkı umursamayıp bü- yüklenenlerin, aynı zamanda başkalarını da bu haktan alı- koydukları görülmektedir. Kibrin gerçek anlamlarından biri de rivâyet edilen şu meşhur hadisten çıkarılabilir: Abdullah İbni Mes’ûd (r.a.)’tan rivâyet edildiğine göre Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Kalbinde zerre kadar kibir olan kimse cennete giremez.” Sahâbînin biri: “İnsan elbise ve ayakkabısının güzel olmasını arzu eder.” deyince şunları söyledi: “Allah güzeldir, güzeli sever. Kibir ise hakkı kabul etmemek ve insanları küçümsemektir.”000000. İbn Manzûr, age., c. I, s. 000 000. et-Taberî, age., c. X, s. 000. 000. İbn Manzûr, age., c. I, s. 000 000. el-İsfâhâni, age., s. 0000. 000. et-Taberî, age., c. XI, s. 00. 000. Gafir, 00/00.